Meldingen en klachten over toeristische verhuur
Vanaf 2017 is er een toename van het aantal meldingen en klachten over toeristische verhuur in Amsterdam. Dat blijkt uit gegevens die de gemeente heeft gepubliceerd na een wobverzoek van de Woonbootvereniging Amsterdam.
| Jaar | Meldingen |
|---|---|
| 2015 | 68 |
| 2016 | 117 |
| 2017 | 1.309 |
| 2018 | 1.336 |
| 2019 | 1.025 |
In de cijfers ontbreekt een klein deel van de meldingen en klachten. Verder geven meldingen waarschijnlijk een onvolledig beeld omdat de meldingsbereidheid onder Amsterdammers niet zo hoog is (zie toelichting onderaan dit artikel).
Vanaf 2013 was er groeiende aandacht voor de negatieve gevolgen van Airbnb. Dat het aantal meldingen en klachten pas in 2017 toenam, heeft er misschien mee te maken dat de gemeente haar beleid ten aanzien van Airbnb heeft aangescherpt. Mensen zullen immers sneller een klacht indienen als ze verwachten dat er iets mee gebeurt. Maar het zou natuurlijk ook kunnen dat de registratie is verbeterd.
De kaart hieronder laat het totale aantal meldingen en klachten zien over de afgelopen vijf jaar, per postcode.
Het zal niet verbazen dat het aantal meldingen en klachten sterk samenhangt met het aantal Airbnb-adressen: hoe meer Airbnb-adressen in een wijk, hoe meer meldingen en klachten. Het verband is het sterkst als je ook rekening houdt met het aantal dagen per jaar dat een Airbnb-adres beschikbaar is.
De belangstelling van de Woonbootvereniging voor dit onderwerp heeft er misschien mee te maken dat via Airbnb regelmatig woonboten worden verhuurd. Ruim 500 Airbnb-adressen in Amsterdam hebben ‘boot’ of ‘boat’ in hun naam (‘Charming houseboat’, ‘Einzigartiges Hausboot’, etc).
Gegevens
De Woonbootvereniging vroeg in haar wobverzoek gedetailleerde gegevens over meldingen en klachten over toeristische verhuur, bijvoorbeeld hoeveel meldingen betrekking hebben op woonboten en welke meldingen door één en dezelfde persoon zijn gedaan. In haar besluit zegt de gemeente dat de gevraagde gegevens niet in een kant-en-klaar document beschikbaar zijn. Wat de Woonbootvereniging wel kon krijgen is een lijst met het aantal meldingen en klachten per postcode, per jaar.
De Woonbootvereniging heeft gevraagd of ze de gegevens in een spreadsheet mocht ontvangen. Ik weet niet in welke vorm de gemeente de gegevens aan de Woonbootvereniging heeft gestuurd, maar op de website van de gemeente staat alleen een scan van de tabel. Ik heb overwogen om met een beroep op de Wet Hergebruik Overheidsinformatie alsonog een machineleesbare versie op te vragen, maar uiteindelijk toch besloten om de gescande tabel te ocr’en.
Ik heb gebruik gemaakt van de Pythonversie van Tesseract, pytesseract. Na wat sleutelen aan de instellingen functioneerde dit redelijk goed, maar niet foutloos. Bij ruim 5% van de regels in het document kon worden vastgesteld dat er iets niet klopt, bijvoorbeeld omdat de postcode niet de structuur vier cijfers plus twee letters had. Deze gegevens heb ik weggelaten in mijn analyse. Het valt niet voor honderd procent uit te sluiten dat er nog andere fouten zitten in de gegevens.
De Rekenkamer heeft onderzoek gedaan naar de handhaving van de vakantieverhuur. In het rapport worden cijfers genoemd die iets hoger zijn dan de cijfers die hierboven worden genoemd: 2.417 meldingen in 2017 en 1.568 in 2018. Het verschil heeft er misschien mee te maken dat de Rekenkamer ook signalen meetelt die de gemeente zelf heeft verzameld. Uit enquêtes blijkt dat de meldingsbereidheid onder Amsterdammers niet zo hoog is: slechts een klein deel van de Amsterdammers doet een melding als ze vermoeden dat er sprake is van illegale vakantieverhuur.
Gegevens over Airbnb-adressen zijn ontleend aan Inside Airbnb. Uit pragmatische overwegingen heb ik de gegevens gebruikt van 6 juli 2018, ongeveer halverwege de periode waarin de meeste meldingen en klachten zijn binnengekomen.