Hoe maak je de inkomenskloof transparant
Bedrijven met een Amerikaanse beursnotering moeten vanaf 2017 rapporteren hoeveel hun CEO verdient in vergelijking met een doorsnee werknemer van het bedrijf. Dat heeft de Securities and Exchange Commission (SEC) afgelopen woensdag besloten.
De maatregel doet denken aan de Tinbergennorm, die bepaalt dat het hoogste inkomen in een bedrijf niet hoger mag zijn dan vijf keer het laagste inkomen. Onlangs onthulde Broer Akkerboom (voormalig docent Rijksuniversiteit Groningen) dat deze norm waarschijnlijk niet van econoom Jan Tinbergen zelf afkomstig is, al lijkt iedereen dat wel te denken.
Akkerboom citeert Nobelprijswinnaar Robert Shiller:
Jan Tinbergen had berekend dat een CEO van een concern niet meer mocht verdienen dan vijf keer het salaris van de gewone werknemer. In Amerika is dat gegroeid naar 230 keer het salaris van de gewone man! We kind of missed the whole Tinbergen norm.
Akkerboom merkt op dat Shiller het hoogste loon vergelijkt met het salaris van een gewone werknemer in plaats van het laagste loon. Er is nog iets aan de hand met het citaat: Shiller vergelijkt het inkomen van de CEO niet met andere werknemers bij het bedrijf, maar met de hele bevolking - zeg maar met Marie Modaal. Daar valt veel voor te zeggen: waarom zou je het loon van bestuursvoorzitters vergelijken met hun eigen werknemers, maar niet met de uitbestede werknemers die hun kantoor schoonmaken, hun lunch bereiden of hun computer repareren? Aan de andere kant, de nieuwe SEC-norm omvat tenminste een deel van de werknemers die een bedrijf in het buitenland in dienst heeft.
Verder heeft de Tinbergen-Shiller norm het praktische voordeel dat er niet zo makkelijk mee valt te sjoemelen (de NYT beschrijft hoe de nieuwe SEC-norm gemanipuleerd kan worden).
Hoe scoren Nederlanse CEOs op de Tinbergen-Shiller norm? De CEO’s van staatsbank ABN AMRO en van Schiphol - ook eigendom van de overheid - krijgen 25 tot 30 keer modaal. De gemiddelde beloning van bestuursvoorzitters van AEX-bedrijven is zelfs ongeveer 100 keer zo hoog. Kortom, er valt nog wat te nivelleren.