Zeeuws Meisje en de snorfietslobby
Het Amsterdamse raadslid Jan-Bert Vroege (D66) wil de snorfiets afschaffen: «Het is begonnen als een vervoermiddel voor Zeeuwse meisjes, die door hun klederdracht geen helm op konden, maar het is uit de hand gelopen».[1] De Joop ging dat factchecken en concludeerde dat Zeeuwse klederdracht helemaal geen rol heeft gespeeld bij de invoering van de snorfiets. Vroege reageerde met een «mea culpa aan alle Zeeuwse meisjes».
Toch is het verhaal niet helemaal uit de lucht gegrepen. In verschillende kranten verscheen in december 1974 een foto van een bijeenkomst in Middelburg waar ‘een groot aantal’ Zeeuwse vrouwen protesteerde tegen de invoering van een helmplicht voor brommers, omdat die niet bij hun klederdracht zou passen. «Zonder bromfiets kunnen we niet naar de kerk of op familiebezoek», schreven ze in een protestbrief aan minister Westerterp.
Ze waren niet de enigen: 150 Spakenburgse vrouwen protesteerden om dezelfde reden tegen de ‘helmenwet’. Maar het Dagblad van het Noorden kwam al snel met een foto van twee Spakenburgse bromfietsters in klederdracht, met helm op: «Het rumoer uit de folkloristische hoek is kennelijk verstomd».
Maar in de kern klopt het verhaal van de Joop: de snorfiets kwam er vooral dankzij een lobby van het bedrijfsleven en hun belangenclub, de RAI. De minister erkende dat het bedrijfsleven ‘met enig ongeduld’ uitzag naar een besluit over toelating van de snorfiets.[2] De helmplicht had ervoor gezorgd dat er minder brommers werden verkocht, dus een nieuwe afzetmarkt was welkom.
Het ‘rumoer’ rond de klederdracht was dan misschien verstomd, maar er werd nog steeds gedaan alsof de snorfiets vooral een oplossing was voor specifieke vrouwenproblemen. De verplichte brommerhelm ging niet samen met hun haardracht en ze vonden hem niet elegant of lastig bij het winkelen, aldus de kranten.
Toen in 1976 de eerste kritiek kwam dat snorfietsen gevaarlijk, duur en milieuonvriendelijk waren, reageerde een fabrikant: «Men moet niet vergeten dat het vooral oudere mensen, bejaarden en vrouwen zijn die snorren. Die zie ik nog niet onder hun snorfiets liggen sleutelen om met allerlei technische handgrepen de motor op te voeren.»
Kortom, allerlei clichés over vrouwen werden erbij gehaald om de snorfiets te legitimeren. Maar in werkelijkheid bleek al gauw dat hij vooral door mannen werd gebruikt.